भारतीय राज्यघटनेतील महत्त्वाचे कलम

Top Post Ad

भारतीय राज्यघटनेतील महत्त्वाचे कलम

Indian constitution articles, Indian constitution

कलम 1 ते कलम 395

पोलिस भरती, MPSC, ZP, नगरपरिषद, सरळसेवा परीक्षा साठी उपयुक्त

कलम	संघराज्य व त्याचे राज्यक्षेत्र
कलम 1	संघाचे नाव आणि प्रदेश
कलम 2	नवीन राज्य दाखल करून घेणे किंवा स्थापन करणे
कलम 3	नवीन राज्यांची निर्मिती आणि क्षेत्र, सीमा किंवा विद्यमान राज्यांची नावे बदलणे
कलम 4	पहिल्या आणि चौथ्या अनुसूचीमध्ये घटनादुरूस्ती करण्यासाठी कलम 2आणि कलम 3अंतर्गत केलेले कायदे
	नागरिकत्व
कलम 5	यानुसार संविधान लागू करण्याच्या दिवशी म्हणजे 26 जानेवारी 1950 रोजी जे लोक भारतामध्ये राहतात त्याचबरोबर ज्यांचा जन्म भारतात झालेला आहे असेल किंवा व्यक्तीचे माता किंवा पिता भारतीय असतील किंवा आजी किंवा आजोबा भारतीय असतील या सर्वांना भारतीय नागरिकत्व प्राप्त होईल.
कलम 6	यानुसार 19 जुलै 1948 पूर्वी जे ही लोक पाकिस्तानातून भारतात आले असतील व तेव्हापासून भारतात निवास करत असतील त्यांनाही भारतीय नागरिक म्हटले जाईल.
कलम 6	यानुसार एखादा भारतीय व्यक्ती पाकिस्तानात गेली असेल व तो पुन्हा 19 जुलै 1948 पर्यंत परत आली असेल तर त्या व्यक्तीलाही भारतीय नागरिक म्हटले जाईल.
कलम 7	यानुसार एखादा भारतीय व्यक्ती पाकिस्तानात गेली असेल व तो पुन्हा 19 जुलै 1948 पर्यंत परत आली असेल तर त्या व्यक्तीलाही भारतीय नागरिक म्हटले जाईल.
कलम 8	यानुसार एखादी व्यक्ती विदेशामध्ये राहात असेल तिचा जन्म भारताच्या बाहेर झालेला असेल व त्या व्यक्तीची आई किंवा वडील आजी किंवा आजोबा भारतीय नागरिक असतील आणि त्या व्यक्तीने इतर देशाचे नागरिकत्व स्विकारलेले नसेल त्या व्यक्तीलाही भारतीय नागरिक म्हटले जाईल.
कलम 9	यानुसार नागरिकत्व समाप्तीचे वर्णन करण्यात आलेली आहे. यानुसार एखादे भारतीय व्यक्ती जेव्हा इतर देशाचे नागरिकत्व स्वीकारत असेल आणि त्याने भारतीय नागरिकत्व त्यागले असेल तर अशा व्यक्तीचे भारतीय नागरिकत्व समाप्त केले जाईल.
कलम 10	यानुसार संसदेला नागरिकत्व विषयी अधिनियम तयार करण्याचा अधिकार देण्यात आलेला आहे  व यानुसार संसदेने नागरिकत्व प्राप्ती करण्याकरिता नागरिकत्व अधिनियम 1955 बनवलेला आहे. 5 प्रकारे भारतीय नागरिकत्व मिळवता येते
कलम 11	यानुसार संसदेला कायदा करून एखाद्या व्यक्तीचे नागरिकत्व समाप्त करण्याचा अधिकार देण्यात आलेला आहे. यानुसार एखादी व्यक्ती देशविघातक कार्यात आढळत असेल तर तिचे नागरिकत्व काही दिवस काही महिने काही वर्ष किंवा कायमस्वरूपी रद्द करण्याचा अधिकार संसदेला आहे.
	मूलभूत अधिकार
कलम 13	मूलभूत अधिकारांच्या विरूद्ध किंवा अपमानास्पद कायदे
कलम 14	कायद्यापुढे समानता तसेच आणि कायद्याचे समान संरक्षण
कलम 15	धर्म, वंश, जात, लिंग किंवा जन्मस्थान या कारणास्तव भेदभाव करण्यास मनाई.
कलम 16	सार्वजनिक रोजगाराच्या बाबतीत संधीची समानता
कलम 17	अस्पृश्यता निर्मूलन, अस्पृश्यतेचा अंत. अस्पृश्यतेचा विनाश करण्याकरिता, कलम 17 सामील करण्यात आले. अस्पृश्यता निवारण अधिनियम 1955 ( अट्रोसिटी ॲक्ट ) 1976 मधे याला नागरिक अधिकार संरक्षण अधिनियम 1955
कलम 18	सर्व प्रकारच्या उपाध्या पदव्यांचा त्याग करण्यात आला. विदेशी पदवी राष्ट्रपतीच्या परवानगीशिवाय स्वीकारता येणार नाही
	स्वातंत्र्य . 19 ते 22 मध्ये स्वातंत्र्याचा अधिका
कलम 19	बोलण्याच्या स्वातंत्र्याविषयी काही अधिकारांचे संरक्षण इ
कलम 19A	अभिव्यक्ती आणि भाषण स्वातंत्र्य
कलम 19B	शस्त्र अस्त्र विहिन शांततापूर्वक एकत्र येण्याचा, जुलूस काढण्याचा अधिकार आहे. परंतु भारताचे स्वातंत्र्य आणि अखंडता यास मात्र धक्का पोहचवता येणार नाही.
कलम 19C	संघटना बनविण्याचा अधिकार श्रमिक संघटना, धार्मिक संघटना, कर्मचारी संघटना, युवा संघटना बनविता येतील अपवाद  सैनिक, पोलीस, आणि वारांगना यांना संघटना बनविण्याचा अधिकार नाही
कलम 19D	संचार स्वातंत्र्य, भारतीय व्यक्तीस कुठेही संचार करण्याचे स्वातंत्र्य असेल
कलम 19E	वास्तव्याचे स्वातंत्र्य
कलम 19F	संपत्ती जमविण्याचा अधिकार
कलम 19G	व्यवसाय स्वातंत्र्य
कलम 20	अपराध दोष सिद्धीचे संरक्षण- या द्वारे जोपर्यंत एखाद्या व्यक्तीवर अपराध सिध्द होणार नाही तोपर्यंत त्यास अपराधी म्हटल्या जाणार नाही
कलम 21	जीवनाचे आणि वैयक्तिक स्वातंत्र्याचे संरक्षण जीवन जगण्याचा अधिकार
कलम 21A	प्राथमिक शिक्षणाचा अधिकार
कलम 22:	अटक केलेल्या व्यक्तीला काही अधिकार देण्यात आले. कारण न सांगता अटक करता येणार नाही. अटक केलेल्या व्यक्तीस २४ तासाच्या आत न्यायालयात हजर करणे इच्छेनुसार कायदेविषयक सल्लागार नियुक्त करण्याचा अधिकार
	शोषणाविरुद्धचा अधिकार कलम २३ – २४
कलम 23	देहव्यापार, बलाश्रम याचा विरोध. तसेच कोणाकडूनही मनाविरुद्ध काम (कार्य) करून घेणे अपराध असेल
कलम 24	बालकाना कामाला ठेवण्यास मनाई 14 वर्षापेक्षा कमी वयाच्या मुलांकडून कोणतेही कार्य करून घेणे गुन्हा आहे याकरिता बालश्रम अधिनियम 2006 पारित करण्यात आला
	धार्मिक स्वातंत्र्याचा अधिकार (कलम 25 ते 28)
कलम 25	धर्म स्वातंत्र्याचा हक्क --यानुसार प्रत्येक व्यक्तीस मुक्त व्यवसाय, धर्माचा आचरण आणि प्रसार तसेच विवेकाचे स्वातंत्र्य
कलम 26	संपत्ती जमविण्याचा अधिकार (संस्था )
कलम 27	धर्म प्रचार करमुक्त असेल.
कलम 28	शैक्षणिक संस्थांमध्ये धार्मिक स्वातंत्र्य ज्या संस्थानांना राज्यांद्वारे अनुदान मान्यता आणि निधी दिल्या जाते अशा संस्थानांमध्ये कोणत्याही प्रकारच्या पूजा ई, क्रियाकर्म करण्याची सक्ती व्यक्तीवर करता येणार नाही.
	शिक्षण आणि संस्कृती जपण्याचा अधिकार ( कलम 29 ते  30 )
कलम 29	प्रत्येक भारतीय नागरिकास आपली भाषा, लिपी, संस्कृती जपण्याचा प्रचार करण्याचा अधिकार
कलम 30	अल्पसंख्यांकांना शैक्षणिक संस्था निर्माण करण्याचा अधिकार आहे.
कलम 31	संपत्तीचा अधिकार 44 वी घटना दुरुस्ती नुसार 1978 मध्ये हा अधिकार निरस्त करण्यात येऊन ही कलम रद्द करण्यात आली. या कलमाला 300 A  मध्ये टाकून याला कायदेशीर अधिकार देण्यात आले
	संविधानिक उपचाराचा अधिकार  (कलम 32 ते 35 ) संविधानाची आत्मा असेही म्हणतात
कलम 32	मूलभूत हक्कांची अंमलबजावणी करण्याचा हक्क हे भारतीय संविधानातील एक कलम (कलम ३२) आहे
कलम 33	सैन्य दलासाठी मूलभूत फक्त संसदेला अधिकार
कलम 34	लष्करी कायदा लागू मूलभूत हक्कावर मर्यादा
कलम 35	मध्ये या पूर्ण मूलभूत अधिकारांची अंबलबजावणी दिलेली आहे
	राज्याच्या धोरणाची मार्गदर्शक तत्त्वे
कलम 36	राज्याची व्याख्या
कलम 37	निर्देशक तत्वाचे उपयोजन
कलम 38	– लोककल्याणाच्या संवर्धनासाठी राज्याने समाजव्यवस्था प्रस्थापित करणे
कलम 39	राज्याने अनुसरा वयाच्या धोरणाची विवक्षित तत्वे
कलम 39 A	समान न्याय व कायदेविषयक मोफत सहाय्य
कलम 40	ग्रामपंचायतीचे संघटन
कलम 41	कामाचा शिक्षणाचा आणि युवक शेत बाबतीत लोक सहाय्याचा यांची तरतुदी काम करण्याचा, शिक्षणाचा आणि काही प्रकरणांमध्ये सार्वजनिक मदतीचा अधिकार.
कलम 42	कामाच्या ठिकाणी न्याय व मानवीय परिस्थिती आणि प्रसुती विषयक सहाय्य याची तरतूद
कलम 43	कामगारांना निर्वाह वेतन इत्यादी
कलम 43A	औद्योगिक व्यवस्थापनामध्ये कामगारांचा सहभाग
कलम 43 B	सहकार संस्थांचे प्रवर्तन
कलम 44	नागरिकांसाठी समान नागरी संहिता
कलम 45	6 वर्षाखालील बालकांची प्रारंभिक बाल्य अवस्थेतील देखभाल व शिक्षणाची तरतूद
कलम 46	अनुसूचित जाती जमाती आणि इतर दुर्बल घटकांचे शैक्षणिक आणि आर्थिक हित संवर्धन
कलम 47	पोषणाचा व जीवनमानाचा स्तर उंचावणे आणि सार्वजनिक आरोग्य सुधारणे हे राज्यांचे कर्तव्य
कलम 48	कृषी आणि पशुसंवर्धन यांची सुसूत्र व्यवस्था करणे
कलम 48 A	पर्यावरणाचे संरक्षण व संवर्धन करणे आणि वने व जीवसृष्टी यांचे रक्षण करणे
कलम 49	राष्ट्रीय दृष्ट्या महत्त्वाची स्मारके ठिकाने वास्तू यांचे संरक्षण
कलम 50	कार्यकारी यंत्रणेने पासून न्याय यंत्रणेची फारकत
कलम 51	आंतरराष्ट्रिय शांतता आणि सुरक्षा यांचे संवर्धन
कलम 51 A	मूलभूत कर्तव्ये
कलम 52	भारताच्या  राष्ट्रपती ची निवड
कलम 53	संघराज्याचा कार्यकारी अधिकार
कलम 53	राष्ट्रपतीची निवड
कलम 55	राष्ट्रपती पदाच्या निवडणूकीची पद्धत
कलम 56	राष्ट्रपतीचा कार्यकाळ
कलम 57	राष्ट्रपतीच्या पुनर्निवडणुकीस पात्रता
कलम 58	राष्ट्रपती पदासाठी पात्रता
कलम 59	राष्ट्रपतीच्या शर्ती
कलम 60	राष्ट्रपती पदाची शपथ
कलम 61	राष्ट्रपतीवरील महाभियोगाची कार्यपद्धती
कलम 62	रिक्त झालेल्या राष्ट्रपती पदाची निवडणूक घेण्याचा कालावधी आणि हंगामी रिक्तता पूर्ण करण्यासाठी    निवडलेल्या व्यक्तीची पदाचा कार्यकाळ
कलम 63	भारताचे उपराष्ट्रपती
कलम 64	भारताचा उपराष्ट्रपती राज्यसभेचा पदसिद्ध अध्यक्ष असणे.
कलम 66	उपराष्ट्रपती पदाची निवडणूक
कलम 67	उपराष्ट्रपती पदाचा कार्यकाळ
कलम 68	रिक्त झालेल्या उपराष्ट्रपती पदाची निवडणूक घेण्याचा कालावधी आणि हंगामी रिक्तता पूर्ण करण्यासाठी निवडलेल्या व्यक्तीच्या पदाचा कार्यकाळ
कलम 69	उपराष्ट्रपती पदाची शपथ
कलम 70	इतर आकस्मीक परिस्थितीमध्ये राष्ट्रपतीचे कार्य पार पाडणे.
कलम 71	राष्ट्रपती व उपराष्ट्रपतींच्या निवडणूकीसंबंधी विषय
कलम 72	राष्ट्रपतीचा दयेचा अधिकार
कलम 73	संघराज्याच्या कार्यकारी अधिकाराची व्याप्ती
	मंत्रिपरिषद
कलम 74	राष्ट्रपतीस सहाय्य व सल्ला देण्यासाठी मंत्रीपरिषद
कलम 75	मंत्र्यासंबंधी अन्य तरतूदी
	भारताचा महान्यायवादी
कलम 76	भारताचा महान्यायवादी
	सरकारी कामकाज चालवणे
कलम 77	भारत सरकारचे कामकाज चालवणे
कलम 78	राष्ट्रपतीस माहिती देण्यासंदर्भातील पंतप्रधानाचे कर्तव्य
	संसद
कलम 79	संसदेची रचना
कलम 80	राज्यसभेची रचना
कलम 81	लोकसभेची रचना
कलम 82	प्रत्येक जनगणनेनंतर “मतदारसंघाची पुनर्रचना”
कलम 83	संसदेच्या सभाग्रहाचा कालावधी
कलम 84	संसद सदस्यासाठी पात्रता
कलम 85	संसदेची अधिवेशन, बैठक पूढे ढकलणे आणि बरखास्ती
कलम 86	अभिभाषण करण्याचा आणि सभागृहांना संदेश पाठवण्याचा राष्ट्रपतींचा हक्क
कलम 87	राष्ट्रपतीचे विशेष अभिभाषण
कलम 88	सभागृहांबाबत मंत्र्याचा आणि महान्यायवादी न्यायप्रतिनिधींचा हक्क
	संसदेचे पिठासण अधिकार
कलम 89	राज्यसभेचे अध्यक्ष आणि उपाध्यक्ष
कलम 90	उपाध्यक्षाचे पद रिक्त, राजीनामा आणि बडतर्फी
कलम 91	अध्यक्ष आणि उपाध्यक्ष पदाचे अधिकार आणि कर्तव्य
कलम 92	बडतर्फीचा ठराव विचाराधीन असताना अध्यक्ष वा उपाध्यक्षाने सभाग्रहाचे अध्यक्षस्थान भूषवणे.
कलम 93	लोकसभेचा सभापती आणि उपसभापती
कलम 94	सभापती, उपसभापती पदाची रिक्तता, राजीनामा आणि बडतर्फी
कलम 95	सभापती आणि उपसभापतींचे अधिकार व कार्य
कलम 96	बडतर्फीचा ठराव विचाराधीन असताना सभापती व उपसभापतीने अध्यक्षस्थान न भूषवणे.
कलम 97	अध्यक्ष, उपाध्यक्ष आणि सभापती, उपसभापती, उपसभापती यांचे वेतन आणि भत्ते
कलम 98	संसदेचे सचिवालय​
	कामकाज चालवणे
कलम 99	सदस्यांनी शपथ घेणे किंवा प्रतिज्ञा करणे
कलम 100	सभागृहांमधील मतदान, जागा रिक्त असतानाही कार्य करण्याचा सभागृहांचा अधिकार व गणपूर्ती
	सदस्यांची अपात्रता
कलम 101	जागा रिक्त करणे
कलम 102	सदस्यांची अपात्रता
कलम 103	सदस्यांच्या अपात्रतेबाबतच्या प्रश्नावर निर्णय
कलम 104	कलम 99 अन्वये शपथ घेण्यापूर्वी किंवा प्रतिज्ञा करण्यापूर्वी अथवा पात्र नसताना अथवा अपात्र झाल्यावर स्थानापन्न होण्याबाबत व मतदान करण्याबद्दल शास्ती.
	संसद व तिचे सदस्य यांचे अधिकार, विशेषाधिकार व उन्मुक्ती
कलम 105	संसदेची सभागृहे आणि त्यांचे सदस्य व समित्या यांचे अधिकार, विशेषधिकार इत्यादी.
कलम 106	सदस्याचे वेतन व भत्ते
	कार्यपद्धती
कलम 107	विधेयक सादर आणि संमती करण्याविषयी तरतूद
कलम 108	ठराविक प्रकरणामध्ये दोन्ही सभागृहाची संयुक्त बैठक
कलम 109	धनविधेयकाबाबत विशेष कार्यपद्धती
कलम 110	धनविधेयकाची व्याख्या
कलम 111	विधेयकाला मंजुरी
	वित्तीय बाबीमधील तरतूद
कलम 112	वार्षिक वित्तीय विधेयक (अंदाजपत्रक)
कलम 113	अंदाजपत्रकाबाबत संसदेतील कार्यपद्धती
कलम 114	विनियोजन विधेयक
कलम 115	पूरक, अतिरिक्त किंवा अधिक अनुदान
कलम 116	लेखानुदाने, प्रत्ययानुदाने व अपवादात्मक अनुदाने
कलम 117	वित्तिय विधेयकाबाबत विशेष तरतूदी
कलम 118	कार्यपद्धतीचे नियम
कलम 119	वित्तिय कामकाजासंबंधी संसदेच्या कार्यपद्धतीचे कायद्याद्वारे नियमन
कलम 120	संसदेमध्ये वापरावयाची भाषा
कलम 121	संसदेमधील चर्चेवर मर्यादा
कलम 122	संसदेच्या कार्यपद्धतीबाबत न्यायालय चौकशी करू शकत नाही.
कलम 123	संसदेच्या विरामकाळात अध्यादेश काढण्याचा राष्ट्रपतीचा अधिकार
	सर्वोच्च न्यायालय
कलम 124	सर्वोच्च न्यायालय स्थापना आणि घटना
कलम 125	न्यायाधिशाचे वेतन वगैरे
कलम 126	हंगामी मुख्य न्यायधीशाची नियुक्ती
कलम 127	तर्द्थ न्यायधीशांची नियुक्ती
कलम 128	सर्वोच्च न्यायालयांच्या बैठकींना सेवानिवृत्त न्यायधीशाची उपस्थिती
कलम 129	सर्वोच्च न्यायालय हे अभिलेख न्यायालय असणे.
कलम 130	सर्वोच्च न्यायालयाचे कार्यस्थान (आसन)
कलम 131	सर्वोच्च न्यायालयाचे प्रांरभिक अधिकार क्षेत्र
कलम 132	विशिष्ट खटल्यामध्ये उच्च न्यायालयाकडून आलेल्या अपिलाबाबत सर्वोच्च न्यायालयाचे अपीलाचे अधिकारक्षेत्र
कलम 133	दिवाणी प्रकरणामध्ये उच्च न्यायालयाकडून आलेल्या अपीलाबाबत सर्वाच्च न्यायालयाचे अपील अधिकारक्षेत्र
कलम 134	फौजदारी खटल्याबाबत सर्वोच्च न्यायालयाचे अपीलाचे अधिकारक्षेत्र
कलम 134अ	सर्वोच्च न्यायालयाकडे अपील करण्यासाठी प्रमाणपत्र
कलम 135	अस्तित्वात असलेल्या कायद्यांतर्गत संघ न्यायालयाचे अधिकारक्षे़त्र आणि अधिकार जे सर्वोच्च न्यायालयाला उपयोगात आणता येतात.
कलम 136	सर्वोच्च न्यायालयाद्वारे अपीलाची विशेष परवानगी.
कलम 137	सर्वोच्च न्यायालयाकडून निकालपत्र किंवा आदेशांचे पुनर्परीक्षण
कलम 138	सर्वोच्च न्यायालयाच्या अधिकारक्षेत्राचा विस्तार
कलम 139	विशेष आदेश जारी करण्याचा सर्वोच्च न्यायालयाचा अधिकार
कलम 139अ	विशिष्ट प्रकरणात हस्तांतरण
कलम 140	सर्वोच्च न्यायालयाचे दुय्यम अधिकार
कलम 141	सर्वोच्च न्यायालयाने घोषित केलेला कायदा सर्व न्यायालयांवर बंधनकारक असणे.
कलम 142	सर्वोच्च न्यायालयाच्या हुकुमणाम्याची आणि आदेशांची अंमलबजावणी
कलम 143	सर्वोच्च न्यायालयाशी सल्लामसलत करण्याचा राष्ट्रपतीचा अधिकार
कलम 144	सर्वोच्च न्यायालयाच्या साहाय्यासाठी नागरी आणि न्यायिक अधिकाऱ्यांची कृती
कलम 145	न्यायालयाचे नियम, इत्यादी
कलम 146	सर्वोच्च न्यायालयाचे अधिकारी, कर्मचारी आणि खर्च.
कलम 147	अर्थ लावणे
	भारताचा नियंत्रक आणि महालेखापरीक्षक
कलम 148	भारताचा नियंत्रक आणि महालेखापरीक्षक
कलम 149	नियंत्रक आणि महालेखापरीक्षकाची कर्तव्य आणि अधिकार
कलम 150	संघ आणि राज्यांच्या लेख्याचे स्वरूप
कलम 151	लेखा अहवाल
	राज्ये
कलम 152	राज्याची व्याख्या
कलम 153	राज्यांचे राज्यपाल
कलम 154	राज्याचे कार्यकारी अधिकार
कलम 155	राज्यपालाची नियूक्ती
कलम 156	राज्यपालाचा पदावधी
कलम 157	राज्यपाल पदावर नियूक्तीसाठी पात्रता
कलम 158	राज्यपाल पदाच्या शर्ती
कलम 159	राज्यपाल पदाची शपथ
कलम 160	विशिष्ट परिस्थितीमध्ये पार पाडावयाची राज्यपालाची कार्य
कलम 161	राज्यपालांचा दयेचा अधिकार
कलम 162	राज्याच्या कार्यकारी अधिकाराची व्याप्ती
	मंत्रिपरिषद
कलम 163	राज्यपालास सहाय्य आणि सल्ला देण्यासाठी मंत्रिमंडळ
कलम 164	मंत्र्यासंबंधी इतर तरतूदी
कलम 165	राज्याचा महाधिवक्ता
	सरकारी कामकाज चालवणे
कलम 166	राज्य शासनाच्या व्यवहारांचे कर्तव्य
कलम 167	राज्यपालांना माहिती देण्यासंदर्भात मुख्यमंत्र्यांचे कर्तव्य
	राज्यविधीमंडळ
कलम 168	राज्यामधील विधीमंडळाची रचना
कलम 169	राज्यांमध्ये विधानपरिषद निर्माण वा रद्द करणे
कलम 170	विधानसभांची रचना
कलम 171	विधान परिषदांची रचना
कलम 172	राज्य विधीमंडळाचा कालावधी
कलम 173	राज्य विधीमंडळाच्या सदस्यत्वासाठी पात्रता
कलम 174	राज्य विधीमंडळाची अधिवेशन, बैठक पुढे ढकलणे आणि बरखास्ती.
कलम 175	विधीमंडळाच्या सभागृहापुढे भाषण करण्याचा आणि संदेश पाठवण्याचा राज्यपालाचा हक्क.
कलम 176	राज्यपालाचे विशेष अभिभाषण
कलम 177	सभाग्रहामध्ये मंत्री आणि महाधिवक्ता यांचे हक्क.
	राज्य विधीमंडळाचे पिठासन अधिकारी
कलम 178	विधानसभेचा सभापती आणि उपसभापती
कलम 179	सभापती आणि उपसभापती पदांची रिक्तता, राजीनामा आणि बडतर्फी
कलम 180	सभापती म्हणून कर्तव्य पार पाडण्यासाठी उपसभापती आणि इतर व्यक्तीला असलेले अधिकार
कलम 181	सभापती व उपसभापती यांना पदावरून दुर करण्याचा ठराव विचाराधीन असताना त्यांने अध्यक्षस्थान स्विकारणे.
कलम 182	विधान परिषदेचे अध्यक्ष आणि उपाध्यक्ष
कलम 183	अध्यक्ष, उपाध्यक्ष पदाची रिक्तता राजीनामा वा बडतर्फी
कलम 184	अध्यक्ष म्हणून कृती व कर्तव्य पार पाडण्यासाठी उपाध्यक्ष व एखाद्या व्यक्तीला असलेले अधिकार
कलम 185	अध्यक्ष व उपाध्यक्षास पदावरून दुर करण्याचा ठराव विचारात असताना त्याने अध्यक्षस्थान न स्विकारणे.
कलम 186	अध्यक्ष, उपाध्यक्ष आणि सभापती, उपसभापती यांचे वेतन व भत्ते
कलम 187	राज्य विधीमंडळाचे सचिवालय
कलम 188	सदस्यांनी शपथ घेणे किंवा प्रतिज्ञा करणे
कलम 189	सभागृहामध्ये मतदान, रिक्तता आणि गणसंख्येची अडचण न ठेवता सभागृहांचा अधिकार
कलम 190	पदाची रिक्तता
कलम 191	सदस्यत्वासाठी अपात्रता
कलम 192	सदस्याच्या अपात्रतेबाबतच्या प्रश्नांवर निर्णय
कलम 193	कलम 188 अन्वये शपथघेण्यापूर्वी वा पात्र नसताना वा अपात्र घोषितकेल्यानंतर बैठक आणि मतदान केल्यास शिक्षा
	राज्य विधानमंडळे व त्यांचे सदस्य यांचे अधिकार, विशेषाधिकार व उन्मुक्ती
कलम 194	राज्यविधीमंडळाचे सभागृह सदस्य आणि समित्याचे अधिकार आणि विशेषाधिकार
कलम 195	सदस्याचे वेतन व भत्ते.
	कायदेकारी कार्यपद्धती
कलम 196	विधेयक सादर आणि संमत करण्याच्या तरतूदी
कलम 197	धनविधेयक सोडून इतर विधेयकाबाबत विधान परिषदेच्या अधिकारावर मर्यादा
कलम 198	धन विधेयकाबाबत विशेष कार्यपद्धती
कलम 199	धनविधेयकाची व्याख्या
कलम 200	विधेयकाला संमती
कलम 201	राष्ट्रपतीच्या विचारार्थ विधेयक राखून ठेवणे.
	वित्तीय बाबीविषयक तरतूद
कलम 202	वार्षिक वित्तीय विधेयक (अंदाजपत्रक)
कलम 203	अंदाजपत्रकाबाबत विधानमंडळातील कार्यपद्धती.
कलम 204	विनियोजक विधेयके
कलम 205	पूरक, अतिरिक्त वा अधिक अनुदान.
कलम 206	लेखानुदाने, प्रत्ययानुदाने व अपवादात्मक अनुदाने.
कलम 207	वित्तीय विधेयकासंबंधी विशेष तरतूदी
	सर्वसाधारण कार्यपद्धती
कलम 208	कार्यपद्धतीचे नियम
कलम 209	वित्तिय व्यवहाराबाबत राज्यविधीमंडळातील कार्यपद्धतीचे कायद्याद्वारे नियमन
कलम 210	विधीमंडळात वापरावयाची भाषा
कलम 211	विधीमंडळातील चर्चेवर मर्यादा, बंधन
कलम 212	विधीमंडळाच्या कार्यपद्धतीबाबत न्यायालयाला चौकशी करता येत नाही.
	राज्यपालाचे कायदेकारी अधिकार
कलम 213	विधीमंडळाच्या विश्रांतीकाळात वटहुकुम जारी करण्याचा राज्यपालाचा अधिकार
	राज्यामधील उच्च न्यायालये
कलम 214	राज्यासाठी उच्च न्यायालये
कलम 215	उच्च न्यायालये अभिलेख न्यायालये असणे
कलम 216	उच्च न्यायालये स्थापन करणे
कलम 217	उच्च न्यायालयाच्या न्यायाधिशाची नियुक्ती व त्या पदाच्या शर्ती
कलम 218	सर्वोच्च न्यायालयासंबंधीच्या विशिष्ट तरतूदी उच्च न्यायालयांना लागू असणे.
कलम 219	उच्च न्यायालयांच्या न्यायाधिशांनी शपथ घेणे किंवा प्रतिज्ञा करणे
कलम 220	स्थायी न्यायाधिश झाल्यानंतर व्यवसायावर निर्बंध
कलम 221	न्यायाधिशाची वेतन वगैरे.
कलम 222	न्यायाधिशाची एका उच्च न्यायालयातून दुसÚया उच्च न्यायालयात बदली
कलम 223	हंगामी मुख्य न्यायाधिशाची नियुक्ती
कलम 224	अतिरिक्त व हंगामी न्यायाधिशाची नियुक्ती
कलम 224 अ	उच्च न्यायालयाच्या न्यायपीठामध्ये निवृत्त न्यायाधिशाची नियुक्ती.
कलम 225	उच्च न्यायालयाचे अधिकारक्षेत्र
कलम 226	प्राधिलेख काढण्याचे उच्च न्यायालयाचे अधिकारक्षेत्र
कलम 227	उच्च न्यायालयाचे सर्व न्यायालयावर पर्यवेक्षण करण्याचा उच्च न्यायालयाचा अधिकार
कलम 228	विशिष्ट खटले उच्च न्यायालयाकडे हस्तांतरीत करणे
कलम 229	उच्च न्यायालयाचे अधिकारी व सेवक आणि खर्च
कलम 230	उच्च न्यायालयाचे केंद्रशासित प्रदेशावर विस्तार करणे.
कलम 231	दोन वा अधिक घटकराज्यासाठी सामाईक उच्च न्यायालयाची स्थापना करणे.
कलम 232	अर्थ लावणे (रद्द)
	दुय्यम न्यायालये
कलम 233	जिल्हा न्यायाधिशाची नियूक्ती
कलम 233A	विशिष्ट जिल्हा न्यायाधिशांच्या नियुक्तीची वैधता आणि दिलेल्या निवाडयाची वैधता
कलम 234	जिल्हा न्यायाधिशांव्यतिरिक्त अन्य व्यक्तींची न्यायिक सेवेतील भरती
कलम 235	दुय्यम न्यायालयांवरील नियंत्रण
कलम 236	अर्थ लावणे
कलम 237	दंडाधिकाऱ्यांच्या विवक्षित वर्गाला किंवा वर्गांना या प्रकरणाच्या तरतूदी लागू असणे.
	केंद्रशासित प्रदेश (संघ राज्यक्षेत्र)
कलम 238	केंद्रशासित प्रदेशांचे प्रशासन
कलम 239A	विशिष्ट केंद्रशासित प्रदेशासाठी स्थानिक विधीमंडळ व मंत्रिमंडळ किंवा दोन्ही निर्माण करणे.
कलम 239A-A	दिल्लीच्या बाबतीत विशेष तरतूद
कलम 240	विशिष्ट केंद्रशासित प्रदेशासाठी कायदे करण्याचा राष्ट्रपतीचा अधिकार
कलम 241	केंद्रशासित प्रदेशासाठी उच्च न्यायालये
	पंचायती
कलम 243	व्याख्या
कलम 243A	ग्रामसभा
कलम 243B	पंचायतीची घडण (गठीत करणे)
कलम 243C	पंचायतीची रचना
कलम 243D	जागांचे आरक्षण
कलम 243E	पंचायतीचा कालावधी इत्यादी
कलम 243F	सदस्यत्वाबाबत अपात्रता
कलम 243G	पंचायतीचे अधिकार, सत्ता आणि जबाबदारी
कलम 243H	पंचायतीचे कर लादण्याचा अधिकार
कलम 243I	वित्तीय स्थितीचे पुनर्विलोकन करण्यासाठी वित्त आयोगाची स्थापना
कलम 243J	पंचायतीच्या लेख्याचे परिक्षण
कलम 243K	पंचायतीच्या निवडणूका
कलम 243L	केंद्रशासित प्रदेशाकरिता उपयोजन
कलम 243M	विशिष्ट क्षेत्रांना लागू नसलेला भाग
कलम 243N	अस्तित्वात असलेल्या कायद्यांचे सातत्य आणि पंचायती
कलम 243O	निवडणूक विषयांमध्ये न्यायालयाच्या हस्तक्षेपास बंदी
	नगरपालिका
कलम 243P	व्याख्या
कलम 243Q	नगरपालिकांची स्थापना
कलम 243R	नगरपालिकांची रचना
कलम 243S	प्रभाग समित्यांची स्थापना आणि रचना
कलम 243T	जागांचे आरक्षण
कलम 243U	नगरपालिकांचा कालावधी
कलम 243V	सदस्यांची अपात्रता
कलम 243W	नगरपालिकांचे अधिकार, सत्ता आणि जबाबदारी
कलम 243X	नगरपालिकांचे कर लादण्याचा अधिकार आणि नगरपालिकांचे निधी
कलम 243Y	वित्त आयोग
कलम 243Z	नगरपालिकांच्या लेख्यांचे परिक्षण
कलम 243ZA	नगरपालिकांच्या निवडणूका
कलम 243ZB	केंद्रशासित प्रदेशांना लागू असणे
कलम 243ZC	विवक्षित क्षेत्रांना हा भाग लागू नसणे.
कलम 243ZD	जिल्हा नियोजन समिती
कलम 243ZE	महाराष्ट्र नियोजन समिती
कलम 243ZF	विद्यमान कायदे व नगरपालिका अस्तित्वात राहणे
कलम 243ZG	निवडणूकीसंबंधीच्या बाबीमध्ये न्यायालयीन हस्तक्षेप करण्यास मनाई
	सहकारी संस्था
कलम 243ZH	व्याख्या
कलम 243ZI	सहकारी संस्थांचे विस्थापन
कलम 243ZJ	मंडळाच्या सदस्याची व त्याच्या पदाधिकाऱ्यांची संस्था व त्याचा पदावधी
कलम 243ZK	मंडळाच्या सदस्याची निवडणूक
कलम 243ZL	मंडळाचे निष्प्रभावन व निलंबन आणि अंतरिम व्यवस्थापन
कलम 243ZM	सहकारी संस्थेच्या लेख्यांचे लेखापरिक्षण
कलम 243ZN	सर्वसदस्य मंडळाची सभा बोलावणे.
कलम 243ZO	सदस्याची माहिती मिळवण्याचा अधिकार
कलम 243ZP	विवरणे
कलम 243ZQ	अपराध व शास्ती
कलम 243ZR	बहुराज्यीय सहकारी संस्थांना लागू असणे.
कलम 243ZS	केंद्रशासित प्रदेशांना लागू असणे.
कलम 243ZT	विद्यमान कायदे पुढे चालू राहणे.
	अनुसूचित क्षेत्र व आदिवासी क्षेत्र
कलम 244	अनुसूचित प्रदेश आणि आदिवासी प्रदेशांचे प्रशासन
कलम 244अ	आसाममधील विशिष्ट आदिवासी प्रदेशासहित स्वायत्त राज्याची निर्मिती आणि त्यासाठी स्थानिक विधिमंडळ    वा मंत्रीमंडळ वा दोन्हींची निर्मिती करणे.
	संघराज्य आणि राज्ये यामधील संबंध
कलम 245	संसद आणि राज्य विधीमंडळांनी केलेल्या कायद्यांचा विस्तार
कलम 246	संसद आणि राज्य विधीमंडळांनी केलेल्या कायद्यांचे विषय
कलम 247	विशिष्ट अतिरिक्त न्यायालयांची स्थापना करण्याचे संसदेचे अधिकार
कलम 248	कायदा करण्याचे शोषधिकार
कलम 249	राज्यसभेच्या ठरावाद्वारा राष्ट्रीय हितासाठी राज्यसुचीतील विषयावर कायदा करण्याचा संसदेचा अधिकार
कलम 250	आणीबाणी लागू असताना राज्यसुचीतील कोणत्याही विषयाबाबत कायदा करण्याचा संसदेचा अधिकार
कलम 251	संसदेने कलम 249 आणि 250 अंतर्गत केलेले कायदे आणि राज्यांच्या विधानमंडळानी केलेले कायदे यामधील विसंगती
कलम 252	दोन वा अधिक घटकराज्याच्या संमतीने त्या राज्यांसाठी कायदा करण्याचा संसदेचा अधिकार आणि असा कायदा इतर घटकराज्यांनी स्वीकारणे.
कलम 253	आंतरराष्ट्रीय कायद्याची अंमलबजावणी करण्याकरीता कायदे.
कलम 254	संसदेने केलेला कायदा आणि राज्यविधीमंडळाने केलेल्या कायद्यामध्ये सुसंगती असणे.
कलम 255	शिफारशीची आवश्यकता आणि मागील मान्यता यांना केवळ कार्यपद्धती मानले जाईल.
	केंद्र राज्य प्रशासकीय संबंध
कलम 256	संघ आणि राज्याचे दायित्व
कलम 257	ठराविक प्रकरणामध्ये संघाचे राज्यावरील नियंत्रण
कलम 258	विशिष्ट प्रकरणामध्ये राज्यांना अधिकार वगैरे बहाल करण्याचा केद्रांचा अधिकार
कलम 258अ	संघराज्याकडे कार्य सोपवण्याचा राज्यांचा अधिकार
कलम 260	भारताबाहेरील भुप्रदेशाबाबत केंद्राचे अधिकारक्षेत्र
कलम 261	सार्वजनिक कायदे, अभिलेख आणि न्यायालयीन कार्यपद्धती
कलम 262	आंतर – राज्य नदीजल वाटप किंवा नद्यांच्या खोऱ्यांसंदर्भातील विवादांचा न्यायनिवाडा
कलम 263	आंतरराज्यीय परिषेदेबाबतच्या तरतूदी.
	वित्त, मालमत्ता, संविदा आणि दावे
कलम 264	अर्थ लावणे.
कलम 265	कायद्याच्या अधिसत्तेशिवाय कर लादले जाणार नाहीत.
कलम 266	भारताचा आणि राज्यांचा संचित निधी आणि सार्वजनिक लेखा
कलम 267	आपत्कालीन निधी (आकस्मीकता निधी)
	संघराज्य आणि राज्य यामधील महसुलांचे वाटप
कलम 268	केंद्राने लागू केलेले मात्र राज्यांनी गोळा आणि विनियोजन केलेले शुल्क.
कलम 269	केंद्राकडून लागू आणि गोळा केले जाणारे मात्र राज्यांना देण्यात येणारे कर.
कलम 270	केंद्र व राज्य यांमध्ये आकारणी व वसुली केलेले कर.
कलम 271	केंद्राच्या प्रयोजनार्थ विशिष्ट शुल्के आणि कर यावर अधिभार
कलम 273	ज्युट(ताग) आणि ज्युट उत्पादनावर निर्यात अनुदान
कलम 274	राज्यांना अपेक्षित करांच्या परिणामकारकतेसाठी अशा विधेयकास राष्ट्रपतीची पूर्वपरवानगी
कलम 275	विशिष्ट राज्यांना केंद्राकडून अनुदान
कलम 276	व्यवसाय, व्यापार, आजीविका आणि नोकÚया यावरील कर
कलम 277	बचत
कलम 279	निव्वळ उत्पन्नाची गणना
कलम 280	वित्त आयोग
कलम 281	वित्त आयोगाच्या शिफारसी
कलम 282	संघराज्याने किंवा राज्याने आपल्या महसुलातून मागविण्याजोगा खर्च
कलम 283	संचित निधी, आपात्कालीन निधी आणि सार्वजनिक लेख्याकडे सोपविलेल्या पैसा वगैरेची सुरक्षा.
कलम 284	लोकसेवक आणि न्यायालये यांना मिळालेल्या वाद पक्षकारांच्या ठेवी व इतर पैसे यांची अभिरक्षा
कलम 285	राज्याच्या करातून केंद्राच्या मालमत्तेला सुट
कलम 286	वस्तूची विक्री किंवा खरेदी यावर कर बसवण्यासंबंधी निर्बंध
कलम 287	विजेवरील करांपासून सुट
कलम 288	विशिष्ट प्रकरणामध्ये पाणी वा वीज याबाबत राज्यांच्या करांमधून सुट
कलम 289	केंद्राच्या करप्रणालीतून राज्याची मालमत्ता आणि आय यांना सुट
कलम 290	विशिष्ट खर्च आणि निवृत्तीवेतन यासंदर्भात तडजोड
कलम 290अ	विशिष्ट देवस्वम् निधीमध्ये वार्षिक भरणा
कलम 292	केंद्र सरकारने कर्ज उभारणी करणे
कलम 293	राज्यांनी कर्ज उभारणी करणे.
	शासनाचे हक्क व दायित्व
कलम 294	विशिष्ट प्रकरणात मालमत्ता, संपत्ती हक्क, दायित्व आणि यांच्याबाबत वारसाहक्क
कलम 295	इतर प्रकरणात मालमत्ता, संपत्ती, हक्क, दायित्व आणि यांच्याबाबत वारसाहक्क
कलम 296	वारसदार नसणे वा रद्द होणे वा योग्य मालकाच्या अभावी जमा झालेल्या मालमत्ता
कलम 297	केंद्राच्या अखत्यारीतील भुप्रदेशांच्या जलाशयातील मौल्यवान वस्तू, भुखंडीय लगत जल क्षेत्र आणि विस्तृत   आर्थिक क्षेत्र.
कलम 298	व्यापार सुरू ठेवण्याचे अधिकार
कलम 299	करारनामा
कलम 300	फिर्याद आणि कार्यवाही
कलम 301	भारताच्या राज्यक्षेत्रातील व्यापार, दळणवळण आणि परस्परसंबंध
	व्यापार, दळणवळण आणि परस्परसंबंधाचे स्वातंत्र्य
कलम 302	व्यापार, दळणवळण आणि परस्परसंबंधावर निर्बंध लावण्याचा केंद्राचा अधिकार
कलम 303	व्यापार आणि दळणवळणासंदर्भात केंद्र आणि राज्य यांच्या कायदेशीर अधिकारावर निर्बंध
कलम 304	राज्यातंर्गत व्यापार, दळणवळण आणि परस्पर व्यवहाराववर निर्बंध
कलम 305	राज्याच्या मक्तेदारीविषयक कायदे.
कलम 307	कलम 301 ते 304 या कलमांची प्रयोजने पार पाडण्याकरीता प्राधिकाऱ्यांची नियुक्ती.
	केंद्र आणि राज्य यांच्या नियंत्रणाखाली असलेल्या सेवा
	लोकसेवा
कलम 308	अर्थ लावणे.
कलम 309	केंद्र वा राज्यामध्ये सेवा करणाऱ्या व्यक्तीची भरती आणि सेवाशर्ती
कलम 310	केंद्र वा राज्यामध्ये सेवारत व्यक्तीच्या पदाचा कार्यकाळ
कलम 311	केंद्र वा राज्य यांच्या नियंत्रणाखाली असलेल्या नागरी पदावर सेवानियुक्त केलेल्या व्यक्तींना बडतर्फ करणे, पदावरून दुर करणे किंवा पदावनत करणे.
कलम 312	अखील भारतीय सेवा
कलम 312अ	विशिष्ट प्रकरणांमध्ये अधिकाऱ्यांची  पडताळणी करणे
कलम 313	संक्रमणकालीन तरतुद
	लोकसेवा आयोग
कलम 315	केंद्र आणि राज्यांसाठी लोकसेवा आयोग
कलम 316	सदस्यांची नियुक्ती आणि कार्यकाळ
कलम 317	लोकसेवा आयोगाच्या सदस्यास पदावरून दुर करणे आणि निलंबीत करणे
कलम 318	आयोगाचे सदस्य आणि कर्मचारी यांच्या सेवाशर्तीसाठी नियम करण्याचा अधिकार
कलम 319	सदस्य म्हणून कार्यकाळ तहकुब केल्यावर इतर लाभाचे पद स्वीकारण्यास प्रतिबंध
कलम 320	लोकसेवा आयोगाचे कार्य
कलम 321	लोकसेवा आयोगांच्या कार्याचा विस्तार करण्याचा अधिकार
कलम 322	लोकसेवा आयोगाचा खर्च
कलम 323	लोकसेवा आयोगांचे अहवाल
	न्यायाधिकरणे
कलम 323अ	प्रशासकीय न्यायाधिकरणे
	निवडणूका
कलम 324	निवडणूकांचे पर्यवेक्षण, निर्देश आणि नियंत्रण याबाबत निवडणूक आयोगाचा अधिकार
कलम 325	धर्म, वंश, जात व लिंग या आधारे मतदान यादी मधून वगळण्यास वा समावेश करण्यास किंवा विशेष यादीत नमुद करण्यास प्रतिबंध
कलम 326	लोकसभा व राज्याच्या विधानसभा यांच्या निवडणूका प्रौढ मताधिकाराच्या आधारे होणे
कलम 327	विधानमंडळाच्या निवडणूकाबाबत तरतुद करण्याचा संसदेचा अधिकार
कलम 328	राज्य विधीमंडळाच्या निवडणूकासंदर्भात तरतुदी करण्याचा संबंधीत राज्य विधीमंडळास अधिकार
कलम 329	निवडणूक विषयामध्ये हस्तक्षेप करण्यास न्यायालयांना प्रतिरोध
कलम 329अ	रद्द
	राजभाषा
कलम 343	संघराज्याची राजभाषा
कलम 344	राजभाषेसाठी आयोग व संसदीय समिती
कलम 345	राज्याची किंवाव राज्यांच्या राजभाषा
कलम 346	दोन घटकराज्यामध्ये किंवा केंद्र आणि राज्यांमध्ये संवाद साधण्यासाठी कार्यालयीन भाषा
कलम 347	राज्याच्या लोकसंख्येपैकी एखाद्या वर्गाकडून बोलल्या जाणाऱ्या भाषेविषयी विशेष तरतूद.
कलम 348	सर्वोच्च न्यायालय, उच्च न्यायालय आणि कायदे, विधेयक वगैरेसाठी वापरली जाणारी भाषा
कलम 349	भाषेविषयक विशिष्ट कायदे करण्याची विशेष कार्यपद्धती
	विशेष मार्गदर्शक तत्वे
कलम 350	तक्रार निवारण्याच्या निवेदनामध्ये वापरावयाची भाषा
कलम 350अ	प्राथमिक स्तरावर मातृभाषेतून शिक्षणाच्या सोयी
कलम 350ब	भाषिक अल्पसंख्यांकांसाठी विशेष अधिकारी
कलम 351	हिंदी भाषेच्या विकासासाठी निर्देश
	आणीबाणीसंबंधी तरतूदी
कलम 352	आणीबाणी घोषित करणे (राष्ट्रीय आणीबाणी)
कलम 353	आणीबाणी घोषणेचा परिणाम
कलम 354	आणीबाणीची उद्धोषणा अंमलात असतांना महसुलाच्या वाटपासंबंधीच्या तरतूदी लागू असणे
कलम 355	बाहय आक्रमण आणि अंतर्गत अशांतता यापासून राज्याचे संरक्षण करणे हे संघराज्याचे कर्तव्य.
कलम 356	राज्यामधील घटनात्मक यंत्रणा बंद पडल्यास आणीबाणीची तरतूद (राष्ट्रपती राजवट)
कलम 357	कलम 356 अंतर्गत आणीबाणी घोषित केल्यावर कायदेशीर अधिकाराचा वापर
कलम 358	आणीबाणीच्या कालावधीत कलम 19 च्या तरतुदी निलंबीत असणे
कलम 359	आणीबाणीमध्ये मुलभूत हक्कांच्या अंमलबजावणीची तहकुबी
कलम 359अ	रद्द
कलम 360	आर्थिक आणीबाणीसंबंधी तरतूदी
	संकीर्ण
कलम 361	राष्ट्रपती, राज्यपाल आणि राज्यप्रमुखांचे संरक्षण
कलम 361अ	संसद आणि राज्य विधीमंडळाच्या कार्यपद्धतीच्या प्रकाशनाचे संरक्षण
कलम 362	रद्द केले
कलम 363	विशिष्ट तह, करार, इत्यादीतून उद्धभवणाÚया विवादामध्ये न्यायालयीन हस्तक्षेपास मनाई
कलम 363अ	भारतीय संस्थानाच्या अधिपतींना दिलेल्या मान्यता संपुष्ठात येणे व तनखे नष्ठ करणे
कलम 364	मोठी (प्रमुख) बंदरे व विमानतळ यासंदर्भात विशेष तरतूदी
कलम 365	संघराज्याने दिलेल्या निदेशांचे अनुपालन करण्यात किंवा त्याची अंमलबजावणी करण्यात कसुर केल्याचा परिणाम
	घटनादुरूस्ती
कलम 368	राज्यघटना आणि त्यातील कार्यपद्धतीमध्ये बदल करण्याचा संसदेचा अधिकार
कलम 369	एखाद्या विषय समवर्ती सुचीमध्ये असला तर, त्यादृष्टीने राज्यसुचितील विशिष्ठ विषयाबाबत कायदा करण्याचा
कलम 370	जम्मु व काश्मीर राज्याबाबत अस्थायी तरतूद
कलम 371	महाराष्ट्र आणि गुजरात
कलम 371A	नागालॅड राज्याबाबत विशेष तरतूद
कलम 371B	आसाम राज्याबाबत विशेष तरतूद
कलम 371C	मणिपूर राज्याबाबत विशेष तरतूद
कलम 371D	आंध्रप्रदेशात केंद्रिय विद्यापीठ स्थापना
कलम 371E	सिक्कीम राज्याबाबत विशेष तरतूद
कलम 371F	मिझोराम राज्याबाबत विशेष तरतूद
कलम 371G	अरूणाचल राज्याबाबत विशेष तरतूद
कलम 371H	गोवा राज्याबाबत विशेष तरतूद
कलम 371I	कर्नाटक राज्याबाबत विशेष तरतूद
कलम 372	अस्तित्वात असलेल्या कायद्यांच्या अंमलामध्ये सातत्य आणि त्यांची जूळवणी
कलम 372अ	कायद्यांचे अनुकूलन करण्याचे राष्ट्रपतीचे अधिकार
कलम 373	विशिष्ट खटल्यामध्ये प्रतिबंधात्मक स्थानबद्धतेखाली असलेल्या व्यक्तीबाबत आदेश देण्याचा राष्ट्रपतीचा अधिकार
कलम 374	सांघिक न्यायालयातील न्यायधिश आणि सांघिक न्यायालयात अनिर्णित असलेल्या कार्यपद्धती किंवा परिषदेमध्ये वरिष्ठांपुढील अनिर्णित खटले याबाबत तरतूदी.
कलम 375	संविधानाच्या तरतूदींना अधीन राहून न्यायालये, प्राधिकारी व अधिकारी यांनी कार्याधिकार बजावण्याचे चालू ठेवणे
कलम 376	उच्च न्यायालयातील न्यायाधिशाबाबत तरतूदी
कलम 377	भारताचा नियंत्रक आणि महालेखापरिक्षक विषयक तरतूदी
कलम 378	लोकसेवा आयोगासंबंधी तरतूदी
कलम 378अ	आंध्रप्रदेश विधानसभेच्या कार्यकाळाविषयी विशेष तरतूदी कलम 379 ते कलम 391 (रद्द केले)
कलम 392	अडचणी दुर करण्याचा राष्ट्रपतीचा अधिकार
	संक्षिप्त नाव, प्रारंभ, प्राधिकृत हिंदी पाठ व निरसने
कलम 393	राज्यघटनेचे लघू शिर्षक
कलम 394	राज्यघटनेचा प्रारंभ
कलम 394अ	राज्यघटनेची हिंदी भाषेमध्ये प्रमाणभूत संहिता
कलम 395	कायदा रद्द करणे

• follow us on  Website   https://www.mystudynotes.in/ 
• follow us on telegram   https://t.me/mystudynotes278
• follow us on news         https://www.barkhanews.in/

Previous

Next